“Tai nạn giữa hai xe đang chạy không thể có tỷ lệ lỗi 100:0” có thật không? Luật sư giải đáp.
Có thật là tai nạn giữa 2 xe đang chạy không thể có tỷ lệ lỗi 100:0? Bài viết giải đáp hiểu lầm phổ biến và chỉ ra 4 trường hợp bạn được bồi thường 100%.
Khi lái xe ở Nhật, chắc hẳn không ít lần bạn nghe đến các thuật ngữ như “vé xanh”, “vé đỏ”, “hansokukin”, “bakkin”… và cảm thấy bối rối không biết chúng khác nhau như thế nào. Đặc biệt, khi không may vi phạm luật giao thông, việc hiểu rõ mình phải đối mặt với loại hình phạt nào và cách xử lý ra sao là vô cùng quan trọng.
Bạn có biết sự khác biệt giữa “tiền phạt vi phạm” (反則金 – hansokukin) và “tiền phạt hình sự” (罰金 – bakkin) không? “Hansokukin” là khoản tiền phạt mang tính chất xử phạt hành chính đối với các lỗi vi phạm giao thông nhẹ, dựa trên một hệ thống gọi là “Chế độ Thông báo Vi phạm Giao thông” (交通反則通告制度 – koutsuu hansoku tsuukoku seido). Ngược lại, “bakkin” là khoản tiền phạt mang tính chất hình sự áp dụng cho các lỗi vi phạm nghiêm trọng.
Bài viết này của BacTaiJapan.com sẽ giúp bạn phân biệt rõ ràng hai loại tiền phạt này, giải thích chi tiết về quy trình xử lý khi nhận “vé xanh” và hướng dẫn cách nộp phạt chính xác nhất.
Mục lục
Phân Biệt “Hansokukin” (反則金) và “Bakkin” (罰金) – Hai Loại Tiền Phạt Hoàn Toàn Khác Nhau
Mặc dù đều là tiền phạt phải nộp khi vi phạm giao thông, “hansokukin” và “bakkin” có bản chất pháp lý, đối tượng vi phạm và hậu quả hoàn toàn khác nhau.
Hansokukin (反則金) là gì?
“Hansokukin – 反則金” là khoản tiền phạt áp dụng cho các lỗi vi phạm giao thông ở mức độ nhẹ (Vé xanh), được gọi là “hành vi vi phạm” (反則行為 – hansoku koui). Đây là một hình thức xử phạt hành chính, không phải là án phạt hình sự. Khi bạn nộp đủ tiền phạt “hansokukin”, thủ tục xử lý hình sự sẽ được miễn trừ và bạn sẽ không bị ghi nhận tiền án tiền sự.
Thông thường, các lỗi vi phạm “vé xanh” này không cần phải khai báo khi làm thủ tục gia hạn visa. (Nguồn: Administrative Scrivener IMMIGRATION DOOR to JAPAN: https://visa-niigata.com/kotsuihan5191/)
Các lỗi vi phạm nhẹ thường bị phạt “hansokukin” (và nhận “vé xanh”) bao gồm:
- Đỗ/dừng xe sai quy định (駐停車違反 – chuuteisha ihan)
- Vượt đèn tín hiệu (信号無視 – shingou mushi)
- Không dừng ở nơi có biển báo tạm dừng (一時停止違反 – ichiji teishi ihan)
- Chạy quá tốc độ dưới 30km/h ở đường thông thường và dưới 40 km/h đường cao tốc.
- Lỗi bảo dưỡng xe không đầy đủ (整備不良 – seibi furyou)
Bakkin (罰金) là gì?
Ngược lại, “bakkin – 罰金” là một hình phạt hình sự (刑事罰 – keijibatsu) (vé đỏ), có vị trí tương đương với các hình phạt như tù giam (懲役刑 – chouekikei) hay tù không lao động (禁錮刑 – kinkokei). Khi bị phạt “bakkin”, bạn sẽ bị ghi nhận tiền án (前科 – zenka).
Chính vì thế, các lỗi nhận vé đỏ “bakkin” này bắt buộc phải khai báo khi làm thủ tục gia hạn visa. Tuy nhiên, có tiền sử bị phạt “bakkin” không có nghĩa là visa của bạn tự động bị từ chối gia hạn, việc xét duyệt còn tuỳ thuộc vào mức độ “nặng nhẹ” của vi phạm, số lần vi phạm và thời điểm vi phạm…
“Bakkin” được áp dụng cho các lỗi vi phạm nghiêm trọng, bị khởi tố thành vụ án hình sự, chẳng hạn như:
- Lái xe trong tình trạng say rượu bia (酒酔い運転 – sakayoi unten)
- Lái xe không có bằng lái (無免許運転 – mumenkyo unten)
- Lái xe sử dụng chất cấm, ma túy (麻薬等運転 – mayaku tou unten)
- Lái xe gây tai nạn chết người (危険運転致死 – kiken unten chishi)
- Chạy quá tốc độ ở mức độ cao (ví dụ: trên 30km/h trên đường thường hoặc 40km/h trên cao tốc)
Bảng so sánh trách nhiệm hình sự và trách nhiệm hành chính
Để dễ hình dung, hãy cùng xem bảng so sánh dưới đây:
| Trách nhiệm Hình sự (刑事責任 – keiji sekinin) | Trách nhiệm Hành chính (行政責任 – gyousei sekinin) | |
|---|---|---|
| Mục đích | Duy trì trật tự xã hội theo pháp luật. | Đảm bảo an toàn giao thông đường bộ. |
| Hình phạt | Án phạt hình sự (刑事罰 – keijibatsu) | Xử phạt hành chính (行政罰 – gyouseibatsu) |
| Nội dung hình phạt | Tiền phạt hình sự (罰金 – bakkin), tù giam, tù không lao động… | Tiền phạt vi phạm (反則金 – hansokukin), treo bằng lái, thu hồi bằng lái… |
*Lưu ý: Ngoài hai trách nhiệm trên, nếu gây tai nạn làm người khác bị thương hoặc tử vong, bạn còn phải chịu “trách nhiệm dân sự” (民事責任 – minji sekinin) để bồi thường thiệt hại.
Tìm Hiểu Về Chế Độ Thông Báo Vi Phạm Giao Thông (交通反則通告制度)
Như đã đề cập, tiền phạt “hansokukin – vé xanh” được áp dụng dựa trên “Chế độ Thông báo Vi phạm Giao thông” (交通反則通告制度 – koutsuu hansoku tsuukoku seido). Đây là một cơ chế đặc biệt của Nhật Bản.
Thông thường, mọi hành vi vi phạm pháp luật đều sẽ trải qua thủ tục tố tụng hình sự (xét xử tại tòa án). Tuy nhiên, đối với lượng lớn các vi phạm giao thông ở mức độ nhẹ, việc đưa tất cả ra tòa sẽ gây quá tải cho hệ thống tư pháp và tốn thời gian cho cả người vi phạm lẫn cơ quan chức năng.
Vì vậy, chế độ này ra đời cho phép xử lý nhanh gọn các lỗi vi phạm nhẹ. Người vi phạm (trừ người đi xe đạp và các loại xe thô sơ khác) sẽ nhận một phiếu phạt gọi là “vé xanh” (青切符 – aoi kippu), tên chính thức là “Giấy báo vi phạm giao thông” (交通反則告知書 – koutsuu hansoku kokuchisho). Chỉ cần nộp khoản tiền phạt “hansokukin” ghi trên phiếu đúng hạn, vụ việc sẽ được kết thúc bằng thủ tục hành chính mà không cần ra tòa.
Hướng Dẫn Chi Tiết Cách Nộp Phạt “Hansokukin” (Khi nhận vé xanh)
Khi bị cảnh sát dừng xe và lập biên bản cho một lỗi vi phạm nhẹ, bạn sẽ được trao “vé xanh” và một “Phiếu nộp phạt tạm thời” (反則金仮納付書 – hansokukin kari noufusho).
Thời hạn nộp phạt là bao lâu?
Thời hạn để bạn nộp phạt theo “Phiếu nộp phạt tạm thời” là trong vòng 8 ngày, tính cả ngày bạn nhận được phiếu phạt. Hãy chú ý đến thời hạn này để tránh các rắc rối không đáng có.
Nơi nộp phạt ở đâu? Có nộp ở Combini được không?
Bạn có thể nộp phạt tại quầy giao dịch của các địa điểm sau:
- Ngân hàng (銀行 – ginkou): Hầu hết các ngân hàng như ngân hàng địa phương, ngân hàng đô thị, ngân hàng tín thác, quỹ tín dụng…
- Bưu điện (郵便局 – yuubinkyoku)
Lưu ý quan trọng: Bạn KHÔNG THỂ nộp tiền phạt vi phạm giao thông tại các cửa hàng tiện lợi (コンビニ – konbini) hoặc qua ATM. (Thông tin tính đến tháng 9/2025).
Có thể nộp phạt vào cuối tuần (Thứ 7, Chủ Nhật) không?
Câu trả lời là KHÔNG. Việc nộp phạt chỉ có thể thực hiện tại quầy giao dịch của ngân hàng hoặc bưu điện, do đó bạn chỉ có thể nộp phạt trong giờ làm việc vào các ngày trong tuần (thường là từ 9:00 đến 15:00, từ thứ Hai đến thứ Sáu, trừ ngày lễ).
Có được chia nhỏ tiền phạt để trả góp không?
Tiền phạt “hansokukin” KHÔNG được phép chia nhỏ để trả góp. Bạn phải thanh toán toàn bộ số tiền trong một lần duy nhất (一括払い – ikkatsu barai).
Lỡ Quên Nộp Phạt Đúng Hạn Phải Làm Sao? – Trung Tâm Thông Báo Vi Phạm Giao Thông (交通反則通告センター)
Nếu bạn lỡ quên hoặc vì lý do nào đó mà không nộp phạt trong thời hạn 8 ngày ban đầu, quy trình sẽ phức tạp hơn một chút.
Khi đó, “Phiếu nộp phạt tạm thời” sẽ hết hiệu lực. Bạn cần phải nhận được “Thông báo chính thức” (通告書 – tsuukokusho) và một phiếu nộp phạt mới. Cơ quan cấp các giấy tờ này là “Trung tâm Thông báo Vi phạm Giao thông” (交通反則通告センター – koutsuu hansoku tsuukoku sentaa) thuộc sở cảnh sát mỗi tỉnh.
Bạn có hai lựa chọn:
- Đến trực tiếp Trung tâm: Bạn có thể đến Trung tâm, trình bày việc đã quá hạn nộp phạt để nhận thông báo và phiếu nộp phạt mới. Thời hạn nộp phạt mới sẽ là 11 ngày tính cả ngày bạn nhận được giấy tờ mới.
- Chờ nhận qua đường bưu điện: Nếu bạn ở xa hoặc không thể đến trực tiếp, khoảng 1 tháng sau ngày vi phạm, Trung tâm sẽ gửi giấy tờ mới cho bạn qua đường bưu điện dưới dạng thư bảo đảm (書留郵便 – kakitome yuubin). Quá trình này được gọi là “thông báo qua đường bưu điện” (送付通告 – soufu tsuukoku). Tuy nhiên, bạn sẽ phải trả thêm phí gửi thư (郵送料 – yuusouryou) cộng vào số tiền phạt ban đầu.
Điều Gì Sẽ Xảy Ra Nếu Cố Tình Không Nộp Phạt?
Một số người có suy nghĩ sai lầm rằng việc nộp phạt “hansokukin” là không bắt buộc và có thể “lờ” đi. Đây là một quan niệm cực kỳ nguy hiểm.
Về mặt pháp lý, việc nộp phạt là “tự nguyện”, nhưng nếu bạn không “tự nguyện” nộp, vụ việc sẽ được chuyển sang quy trình tố tụng hình sự (刑事手続き – keiji tetsuzuki). Viện kiểm sát sẽ xem xét khởi tố và bạn sẽ phải ra hầu tòa. Nếu tòa án phán quyết bạn có tội, bạn sẽ bị áp dụng hình phạt hình sự (thường là “bakkin”).
Cảnh sát Nhật Bản ngày càng tăng cường truy dấu những người không ra trình diện hoặc không nộp phạt. Trong quá khứ, đã có trường hợp cảnh sát Tokyo phát lệnh bắt giữ (逮捕 – taiho) hàng loạt đối với hơn 500 người chây ì không nộp phạt trong thời gian dài. Do đó, tuyệt đối không nên xem thường việc nộp phạt.
Tổng Kết
Qua bài viết này, hy vọng bạn đã hiểu rõ hơn về hệ thống tiền phạt giao thông tại Nhật Bản:
- Hansokukin (vé xanh): Dành cho lỗi nhẹ, là xử phạt hành chính, không có tiền án.
- Bakkin (vé đỏ): Dành cho lỗi nặng, là án phạt hình sự, có tiền án.
- Nơi nộp phạt Hansokukin: Chỉ ở Ngân hàng hoặc Bưu điện vào ngày làm việc trong tuần.
- Hậu quả của việc không nộp: Rất nghiêm trọng, có thể bị chuyển sang xử lý hình sự và thậm chí bị bắt giữ.
Tuân thủ luật giao thông là cách tốt nhất để bảo vệ an toàn cho bản thân và những người xung quanh, đồng thời tránh được những rắc rối về pháp lý. Chúc các Bác Tài lái xe an toàn trên mọi nẻo đường Nhật Bản!
