Xe Hỏng Trên Đường Cao Tốc ở Nhật: Hướng Dẫn Xử Lý An Toàn & Đúng Cách

Lái xe trên đường cao tốc (高速道路 – kousoku douro) ở Nhật là một trải nghiệm, nhưng cũng tiềm ẩn những rủi ro mà không ai mong muốn, đặc biệt là tình huống xe bị hỏng (故障 – koshou) đột ngột. Một chiếc xe dừng giữa cao tốc không chỉ nguy hiểm cho bạn mà còn có thể trở thành “chướng ngại vật chết người”, gây ra những tai nạn liên hoàn thảm khốc. Vì vậy, việc trang bị kiến thức không chỉ để xử lý khi sự cố xảy ra, mà còn để phòng tránh nó, là kỹ năng sống còn cho mọi tài xế tại Nhật.

Bài viết này của BacTaiJapan.com sẽ đi sâu vào các loại hỏng hóc phổ biến nhất trên cao tốc, cách nhận biết dấu hiệu sớm và quy trình xử lý khẩn cấp chi tiết, chính xác theo luật pháp Nhật Bản.

Phần 1: Những “Kẻ Phá Bĩnh” Thường Gặp Nhất Trên Cao Tốc

Theo thống kê từ NEXCO (Công ty quản lý đường cao tốc Nhật Bản), có 4 loại sự cố phổ biến nhất. Hiểu rõ chúng sẽ giúp bạn chủ động phòng ngừa.

1. Hỏng Lốp: Xì Hơi (パンク – panku) và Nổ Lốp (バースト – baasuto)

Đây là nguyên nhân số một. Khi chạy ở tốc độ cao, lốp xe chịu tải và sinh nhiệt rất lớn. Điều này làm các vấn đề nhỏ trở nên nghiêm trọng:

• Nguyên nhân: Áp suất lốp không đủ, lốp quá cũ có các vết nứt chân chim, hoặc cán phải dị vật. Nổ lốp (baasuto) đặc biệt nguy hiểm vì xe sẽ mất lái đột ngột, và các mảnh vỡ lốp có thể văng vào các xe khác.
• Phòng tránh: Trước mỗi chuyến đi xa trên cao tốc, hãy kiểm tra áp suất lốp và xem có vết nứt, phồng rộp bất thường không. Đây là việc đơn giản nhưng có thể cứu mạng bạn.
• Lưu ý: Tuyệt đối KHÔNG tự thay lốp dự phòng trên lề đường cao tốc. Đây là hành động cực kỳ nguy hiểm. Hãy gọi cứu hộ.

2. Sự Cố Hệ Thống Điện: Ắc Quy (バッテリー – batterii) và Máy Phát Điện (オルタネーター – orutaneetaa)

Thường xảy ra sau khi bạn dừng nghỉ ở khu dịch vụ (SA/PA). Bạn tắt máy và sau đó không thể khởi động lại được.

• Nguyên nhân: Kẹt xe kéo dài khiến ắc quy xả quá mức (do dùng điều hòa, đèn…), hoặc chạy đường dài liên tục gây quá tải cho hệ thống sạc.
• Dấu hiệu cảnh báo sớm:
  • Tay lái hoặc phanh đột nhiên nặng hơn (đối với trợ lực điện).
  • Cửa sổ điện (power window) lên xuống chậm chạp.
  • Đèn pha tối hơn bình thường.
• Phòng tránh: Bạn có thể nhờ các tiệm phụ tùng ô tô hoặc trạm xăng kiểm tra điện áp ắc quy và khả năng phát điện của xe trước chuyến đi.

3. Động Cơ Quá Nhiệt (オーバーヒート – oobaahiito)

Chạy tốc độ cao trong thời gian dài khiến động cơ nóng lên. Nếu hệ thống làm mát có vấn đề, xe sẽ bị quá nhiệt.

• Nguyên nhân: Thiếu nước làm mát, thiếu dầu động cơ, hỏng bơm nước, quạt làm mát hoặc bộ điều nhiệt.
• Dấu hiệu tiến triển: Đây là sự cố có dấu hiệu báo trước theo từng giai đoạn:
  1. Vòng tua máy không ổn định.
  2. Xe tăng tốc yếu, có cảm giác ì.
  3. Có khói trắng bốc lên từ nắp capo.
  4. Đèn cảnh báo nhiệt độ trên bảng đồng hồ sáng lên.
• Rủi ro: Nếu cố tình chạy tiếp, động cơ có thể bị phá hủy hoàn toàn, thậm chí gây cháy xe. Khi thấy dấu hiệu, hãy tìm cách vào ngay SA/PA gần nhất.

4. Hết Xăng (ガス欠 – gasu ketsu)

Đây không phải là hỏng hóc kỹ thuật nhưng lại cực kỳ phổ biến và phiền phức. Đừng chủ quan!

• Nguyên nhân: Chủ quan không đổ xăng, và không lường trước được có những đoạn cao tốc dài hơn 150km không có trạm xăng. Kẹt xe bất ngờ cũng là một nguyên nhân gây hao xăng.
• Hậu quả: Xe trở thành chướng ngại vật nguy hiểm. Quan trọng hơn, theo Luật Giao thông Đường bộ Nhật Bản, để xe hết xăng trên cao tốc là một hành vi vi phạm luật, bạn sẽ bị phạt tiền và trừ điểm bằng lái.
• Phòng tránh: Luôn đổ đầy bình xăng trước khi lên cao tốc. Coi đó là một quy tắc bắt buộc.

Phần 2: Quy Trình Xử Lý Khẩn Cấp 5 Bước Vàng Khi Sự Cố Xảy Ra

Khi xe bạn gặp một trong các vấn đề trên, hãy tuân thủ nghiêm ngặt quy trình sau:

Bước 1: Giữ Bình Tĩnh & Bật Đèn Báo Nguy Hiểm

Ngay khi cảm thấy xe có vấn đề, việc đầu tiên là bật đèn báo nguy hiểm (ハザードランプ – hazaado ranpu). Tín hiệu này là “ngôn ngữ” quốc tế trên đường, báo cho các xe sau biết bạn đang gặp sự cố để họ giảm tốc và giữ khoảng cách.

Bước 2: Di Chuyển Xe Vào Nơi An Toàn

Cố gắng điều khiển xe vào sát lề đường bên trái (路肩 – rokata). Nếu có thể, hãy cố gắng đi đến khu vực đỗ xe khẩn cấp (非常駐車帯 – hijou chuushatai), thường được bố trí cách nhau khoảng 500m – 2km. Nếu bạn vừa thấy dấu hiệu và có thể chạy thêm một đoạn ngắn, hãy cố gắng đến trạm dừng nghỉ (SA/PA) tiếp theo, đó là nơi an toàn nhất.

Bước 3: Đặt Cảnh Báo An Toàn Phía Sau Xe

Đây là bước bắt buộc theo luật để tránh tai nạn cho xe phía sau. Bạn phải sử dụng cả hai thiết bị:

• Biển báo tam giác phản quang (三角表示板 – sankaku hyoujiban): Đặt cách đuôi xe tối thiểu 50 mét (hoặc xa hơn ở những đoạn cong, khuất tầm nhìn). Không đặt biển báo này khi dừng khẩn cấp trên cao tốc là vi phạm luật và sẽ bị phạt.
• Pháo sáng cảnh báo (発炎筒 – hatsuentou): Thiết bị này là bắt buộc phải có trên xe và còn hạn sử dụng để qua được đăng kiểm (shaken). Pháo sáng cực kỳ hiệu quả vào ban đêm hoặc thời tiết xấu. Hãy đốt và đặt nó gần biển báo tam giác.

Hướng dẫn sử dụng pháo sáng khẩn cấp

Pháo sáng khẩn cấp thường được đặt ở khu vực để chân (hoặc ngăn chứa đồ) bên ghế phụ (ghế hành khách).

Các bước thực hiện:

1. Cầm chắc thân pháo và nắp: Một tay giữ thân pháo, tay kia giữ phần nắp.
2. Xoay và rút nắp ra: Vừa xoay vừa kéo mạnh để rút nắp ra khỏi thân pháo.
3. Gắn ngược nắp vào thân pháo: Lắp phần đuôi của chiếc nắp vừa rút ra vào đầu kia của thân pháo (thao tác này giúp nối dài pháo để dễ cầm hơn).
4. Rút nắp trắng ở đầu còn lại ra: Đầu pháo dùng để đánh lửa sẽ có một chiếc nắp nhỏ màu trắng, hãy rút nó ra.
5. Quẹt mạnh để đánh lửa: Quẹt mạnh đầu pháo vào phần giấy nhám (thường nằm trên nắp bạn đã tháo ở bước 2) để tạo lửa, tương tự như cách quẹt diêm.
6. Nhanh chóng đặt xuống đường và sơ tán.

Bước 4: Sơ Tán Mọi Người Ra Khỏi Xe

Sau khi đặt cảnh báo, hãy yêu cầu tất cả mọi người trên xe di chuyển ra khỏi xe và đứng ở vị trí an toàn nhất: phía sau hàng rào bảo vệ (ガードレール – gaadoreeru). Ngồi trong xe là một sai lầm chết người vì nếu có xe khác tông vào từ phía sau, hậu quả sẽ rất thảm khốc.

Bước 5: Gọi Điện Thoại Cầu Cứu (Sau Khi Đã An Toàn)

Chỉ thực hiện bước này sau khi bạn và mọi người đã ở vị trí an toàn. Dưới đây là các số cần gọi, tùy theo tình huống:

Trường hợp nào gọi số nào?

• Có tai nạn, có người bị thương:
  • Gọi 119: Yêu cầu cứu thương (救急車 – kyuukyuusha) và cứu hỏa.
  • Gọi 110: Báo cảnh sát (警察 – keisatsu). Việc báo cảnh sát là bắt buộc, kể cả khi bạn là người gây tai nạn hay nạn nhân. Không báo cáo có thể bị phạt nặng và gặp rắc rối với bảo hiểm sau này.
• Chỉ hỏng xe, không va chạm:
  • Gọi #9910 (Đường dây khẩn cấp trên đường bộ – 道路緊急ダイヤル – douro kinkyuu daiyaru). Đây là số chuyên dụng, miễn phí, hoạt động 24/7. Họ sẽ hướng dẫn bạn và thông báo cho các đơn vị liên quan.
• Để được kéo xe/sửa chữa:
  • Gọi Dịch vụ cứu hộ đường bộ (ロードサービス – roodo saabisu) của công ty bảo hiểm tự nguyện (任意保険 – nin’i hoken) mà bạn đã mua. Hầu hết các gói bảo hiểm đều có dịch vụ này miễn phí.
  • Gọi JAF (日本自動車連盟 – Nihon Jidousha Renmei) nếu bạn là thành viên.

Làm sao để báo đúng vị trí?

Hãy tìm biển báo cây số màu xanh lá cây bên lề đường, gọi là “Kiro posuto” (キロポスト). Hãy đọc con số trên biển báo đó cho tổng đài viên, họ sẽ biết chính xác bạn đang ở đâu.

Không có điện thoại di động thì sao?

Đừng lo lắng. Dọc cao tốc, cứ mỗi 1km (trên đường thẳng) và 200m (trong hầm) sẽ có một trạm điện thoại khẩn cấp (非常電話 – hijou denwa). Chỉ cần nhấc máy là sẽ kết nối thẳng tới trung tâm điều hành, và họ biết ngay vị trí của bạn.

Phần 3: Lời Khuyên Cho Bạn và Các Tài Xế Khác

Khi xe bạn bị hỏng:

• Đừng cố di chuyển xe bằng sức người: Việc đẩy xe trên cao tốc là tự sát.
• Đừng đi bộ lung tung: Chỉ di chuyển để đặt cảnh báo và đến nơi an toàn/trạm điện thoại khẩn cấp.
• Đừng tự sửa xe: Nguy cơ bị xe khác đâm là rất cao. Hãy để chuyên gia lo việc đó.

Khi bạn thấy xe khác bị hỏng trên đường:

• Tập trung quan sát và giảm tốc độ: Coi chiếc xe đó là một chướng ngại vật nguy hiểm, có thể có người đi ra bất ngờ.
• Vượt qua một cách an toàn và nhanh chóng: Đừng đi chậm lại để “hóng chuyện”. Việc này gây ra ùn tắc và tăng nguy cơ tai nạn từ phía sau.
• Bật đèn hazard nếu cần: Nếu bạn phải giảm tốc đột ngột vì sự cố phía trước, hãy bật đèn hazard để cảnh báo cho xe sau bạn.

Kết Luận

Đối mặt với sự cố xe hỏng trên cao tốc Nhật Bản đòi hỏi sự bình tĩnh, kiến thức và tuân thủ quy trình nghiêm ngặt. Hãy nhớ khẩu quyết: Phòng bệnh hơn chữa bệnh – luôn kiểm tra xe, đặc biệt là lốp và xăng trước mỗi chuyến đi. Và nếu sự cố không may xảy ra, hãy ưu tiên hàng đầu cho an toàn tính mạng: Bật đèn -> Tấp lề -> Đặt cảnh báo -> Sơ tán -> Gọi cứu hộ. Chúc các bạn luôn có những hành trình an toàn và vạn dặm bình an!